“Айыы Кыһата” Ийэ тыл декадатыгар

Ийэ тыллаах буоламмыт, санаабытын сайа этэр, төрөөбүт тылбытынан айар-тутар кыахтаах, кэскил тэринэр дьоһун дьоллоох буоллахпыт! “Айыы Кыһата” бу күнү сарсыардаттан саҕалаан алаадьынан айах тутан, бэйэ-бэйэни күндүлээн, сахаттан бастакы лингвист-учуонай Семен Андреевич Новгородов ...
Бу күн ыҥырыылаах ыалдьыттар – Россия суруйааччыларын Сойууһун Бырабылыанньатын сэкирэтээрэ, Саха сирин суруйааччыларын Сойууһун солбуйааччы бэрэсэдээтэлэ, “Чолбон” сурунаал сүрүн эрэдээктэрин солбуйааччы – Гаврил Андросов, саха-рэп хамсааһынын төрүттээччи, биллиилээх ырыаһыт Егор Васильев-Saas Ustar уонна бэйэбит выпускникпыт, М.К.Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет устудьуона, эдэр кэскиллээх ырыаһыт Аскалон Семенов төрөөбүт тыл туһунан санааларын сайа эттилэр, Аскалон – Амма Аччыгыйын тылыгар “Учууталбар” диэн ырыаны истиҥник ыллаан дьон кутун тутта.
Оҕолор ийэ тыл, төрөөбүт дойду туһунан саха биллэр-көстөр поэттарын хоһооннорун дуоһуйа аахтылар, ыллыыр иэйиилээх ылбаҕай оҕолор ырыа бэлэх ууннулар. Хомусчут, 8 кылаас үөрэнээччитэ Лилия Шишигина аныгы кэм сиэринэн, флеш-моб тэрийэн, хомустаах оҕолор бары оһуохай тылын таһаардылар.
![]() |
Эбиэттэн киэһэ Суорун Омоллоон аатынан Опера уонна балет Государственнай театрыгар Саха гимназиятын уонна 17-с оскуоланы кытта – төрүт дьарыкпытын, биһиги оскуолаҕа төрөппүттэрбит сүрүннүүр түмсүүлэрин көрдөрдүбүт. Ол курдук, Аҕа Сүбэтэ ханнык да техника, массыына сатаан оҥорбот саха бастыҥ сатабылларын – күндү түүлээҕи таҥастааһыны, собону астааһыны, муҥха аччатыллыбыт макетын итиэннэ Байанай сылынан фотозона тэрийдилэр. Оскуола эбээлэрин уонна ийэлэрин түмсүүтэ саха иистэнэр эйгэтиттэн быһа тардан көрдөрдүлэр: бэрт уустук сатабыллаах эрээри киһини умсугутар көстүүлээх кыбытыылаах тигии уонна хас да ньымалаах сиэлинэн үлэ арааһын, көрүҥүн, оҥоһуктарын тардан кэбистилэр. Ону таһынан эбээлэрбит-эһээлэрбит оһуохайы оройуттан тутан, саҥа сүүрээн буолбут “этнофитнес” дьарыгынан мустубут дьону түмэ тартылар. Ыҥырыылаах ыалдьыппыт Мария Ушницкая-Алехина оҕолорго остуоруйа түһүлгэтин тэрийдэ.
![]() |
Өссө биир дьону түмпүт түһүлгэ – талах оонньуурдары оҥору буолла. Сатабыл учуутала Виталий Слепцов талахтан эрдэттэн бэлэмнээн аҕалбыт оҥоһуктарыгар кэлбит дьон саха быһаҕынан араас оһуор түһэрэн, кэрчиктээн, өҥ-дьүһүн биэрэннэр, бу күн өйдөбүнньүгүн курдук бэйэлэрин кытта илдьэ бардылар. Бэлиэтээн эттэххэ, манна сылдьыбыт ыалдьыттартан – Тыл политикатыгар сэбиэт сэкирэтээрэ Римма Жиркова, Правительство бэрэсэдээтэлин солбуйааччы Ольга Балабкина бу түһүлгэни олус астынан, эт илиилэринэн талах оҥоһуктары оҕолору кытта оҥорустулар.
![]() |
Маны таһынан биһиги төрөппүттэрбит уонна социальнай партнер быһыытынан тэҥҥэ үлэлэһэр – “Байанай” сурунаал икки, “Саха чэй” хампаанньа икки дьоҥҥо-сэргэҕэ үлэлэрин түмүгүн тэнитэн улахан биһирэбили ыллылар. Кэлбит ыалдьыттар саха чэйин амсайан, ким оҕо сааһын санаата, ким оҕо сайыҥҥы сынньалаҥын түмүгүн илэ-чахчы көрдө-иһиттэ.
Түгэнинэн туһанан, хас биирдии бу күнү биир санаатынан, тэҥҥэ сылдьыытынан үрдүк таһымнаабыт, киэҥ түһүлгэлээбит, оҕоҕо дьиҥ-чахчы үөрүү-көтүү үктэллээбит хас биирдии төрөппүккэ, учууталга махтанабыт, Алампалыы эттэххэ, “саргы-дьаалы улааттын, сахалыы саҥа сатараатын, саха омук сайыннын!”
Рустам Каженкин,
дириэктэри иитэр үлэҕэ солбуйааччы